Iedereen weet de Meulenstraat te vinden want daarvoor moet je in de Cloosterstraat zijn! Of dit de gewoonste zaak van de wereld is, wat natuurlijk niet zo is.
In het Zeeuws Archief in Middelburg bevindt zich een oude Hattingakaart van 1775. Wat nu de Cloosterstraat is wordt daarop aangeduid als Molen straate.
Ga je bij de molen op Groenendijk kijken, dan vertelt een plaquette dat de molen er vanaf 1781 staat, en dateert van 1690.
Dat zou betekenen dat er vóór 1781 al een molen heeft gestaan op de ”meulenberg” die er toen al moet hebben gelegen.
Die “meulenberg” zou wel eens aangelegd kunnen zijn door de monniken, die er honderden jaren eerder al een molen op hadden staan.
De naam Cloosterstraat refereert naar de Abdij ten Duinen, die tijdens de tachtigjarige oorlog werd verwoest. Echter, de abdij was geen klooster, maar een uithof van de monniken uit Koksijde. Het Hof te Zande dankt hier zijn naam aan.
Om die redenen vind ik dat Molenstraat eigenlijk toch beter zou zijn.
Op oude kaarten in het archief van de adellijke familie Collot- d’Escury, die het Kroondomein sedert 1868 beheerden, komt de naam Cloosterstraat overigens wél voor. Het lijkt er op dat het eerst Molen straate was, daarna Cloosterstraat, en vervolgens weer Molenstraat.
Tijdens de Duitse bezetting, werd de naam van de Molenstraat weer veranderd in Cloosterstraat. Ik heb mij lang afgevraagd wat hiervoor de reden was. Het is wel bekend dat onder politieke dwang van de bezetter, straatnamen die refereerden naar levende leden van het Huis van Oranje, gewijzigd moesten worden.
Dat was op Groenendijk b.v. het geval met het Wilhelminaplein.
Maar aan de naam van de Molenstraat mankeerde toch niets?
Hier het antwoord.
Tot 1943, werden straatnamen ingedeeld in ”wijken”, aangeduid met een letter. De Molenstraat, lag in wijk ”C”.
Door de toenmalige Burgemeester Van Rooij, met volledig uitvoerende macht wegens het ontbreken van een Gemeenteraad, is toen besloten de wijken A t/m H een officiële nieuwe naam te geven op ”verzoek” van de bezetter, die af wilde van straatindeling in wijken.
De naamswijziging vond weliswaar niet onder dwang plaats maar het verzoek aan de Burgemeester interpreteer ik toch als een ”Befehl”….
Het is toen opnieuw Cloosterstraat geworden, mede omdat de naam Molenstraat voor een deel bleef bestaan in wijk ”G” te Terhole, waar in de wegenlegger van 1916 deze straat bekend was als Molenstraat-bij-Kloosterzande. (verbindingsweg)
Het terug draaien van het besluit uit 1943, is in1985 wel aan de orde geweest in het eerste jaar dat de Molenstraatfeesten gehouden werden.
Om praktische redenen is er toen van afgezien. Een gemiste kans?
Met terugwerkende kracht blijk ik mijn eerste vier levensjaren doorgebracht te hebben in de Molenstraat op nummer C 45 wat in 1943 Cloosterstraat 15 werd, maar kennelijk nu nog altijd de Meulenstraat is……
Maar ja, de President Rooseveltstraat is in de volksmond ook altijd gewoon ‘de Lepelstraat’ gebleven.
NB
Op 12 december 2012 was ik in de Cloosterstraat. Ik zag dat men met man en macht in de weer was met kettingzagen, frezen, houtversnipperaars en dergelijk materieel om de beeldbepalende kastanjebomen om te zagen. Kennelijk kon die operatie niet vlug genoeg gaan.
“Ruimen” schijnt dat in vaktermen te heten. Tot mijn ontsteltenis aanschouwde ik een slagveld waarop ik niet was voorbereid. In één klap werd ik geconfronteerd met die verwoesting. Dat was schrikken en pijnlijk tegelijk.
Weg, alles weg. Het wordt nooit meer zoals het was. Alleen het beeld en de herinnering zal blijven voortbestaan. Altijd.